ਅੰਤ ਵਿਚ ਸ਼ੰਕੇ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ। ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਨੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਸੀ. ਪੀ. ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੂੰ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੀ. ਪੀ. ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਤੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਸੀ. ਪੀ. ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਪਹਿਲੇ ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਜਨਸੰਘ ਨੇਤਾ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਇਕ ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤਾਨਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਇਕ ਆਮ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣਾਉਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੋਦੀ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹਨ।
ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਕ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਚੋਣ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਗਣਿਤ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦੀ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਸਿਰਫ਼ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਾ ਇਨਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਚਤੁਰ ਚੋਣ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੱਖਣ ਵਿਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਜਮਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।
68 ਸਾਲਾ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੇ ਹੋਰ ਪੱਛੜੇ ਵਰਗਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਹਿੱਸਾ ਸੀਮਤ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਹਿੰਦੀ ਹਿੰਦੂਤਵ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਦਮ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਚ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਉਸਦਾ ਅੰਨਾ ਦ੍ਰਮੁਕ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਤਾਲਮੇਲ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ’ਤੇ ਧੱਕੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਿਆਂ ਦੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਇਹ ਘਾਟ ਹੋਰ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਲੁਭਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ, ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੂੰ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਡੀ. ਐੱਮ. ਕੇ. ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਨਾ ਦ੍ਰਮੁਕ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਇਕ ‘ਗੁਗਲੀ’ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ’ਤੇ ਪਕੜ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂਤਵ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੁਆਰਾ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਚ ਤਿੰਨ-ਭਾਸ਼ੀ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਖਰਾਬ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਟਾਲਿਨ ਹਿੰਦੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੰਨਾ ਦ੍ਰਮੁਕ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਰਣਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਕਦਮ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ, ਡੀ. ਐੱਮ. ਕੇ. ਦੇ 32 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿਚ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਨੂੰ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਰਾਜ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ। ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਤਾਮਿਲ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਦੇ ਤੀਜੇ ਨੇਤਾ ਹੋਣਗੇ।
ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਯੂ. ਪੀ. ਏ. ਨੇ ਪ੍ਰਣਬ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ, ਤਾਂ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਦੀ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਮਾਕਪਾ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਕ ਬੰਗਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਰਾਜਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਨੇ ਕੋਵਿੰਦ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਤਾਂ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਜੇ. ਡੀ. (ਯੂ) ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਰੋਧੀ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਇਸ ਨੇ ਕੋਵਿੰਦ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਸਨ।
ਵਾਜਪਾਈ ਅਧੀਨ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਏ. ਪੀ. ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਿਆ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਆਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਹੁਦਿਆਂ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਵ੍ਹਿਪ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੋਣਾਂ ਵਧੇਰੇ ਲਚਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਕਰਾਸ ਵੋਟਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਰਹੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਧਨਖੜ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨਾਲ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਧਨਖੜ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਉਹ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮਹਾਦੋਸ਼ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵੀ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਧਨਖੜ ਨੂੰ ਇਕ ਬਾਹਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਭਾਜਪਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ।
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਜੱਜ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਨਾ ਕਿ ਇਕ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਜਾਂ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਪੱਖਪਾਤ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰਨ। ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦੀ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿਚ, ਉਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜਨਤਕ ਨੈਤਿਕਤਾ, ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਗੇ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪੂਨਮ ਆਈ. ਕੌਸ਼ਿਸ਼
‘ਹਿਮਾਚਲ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ’ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ’ਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਵੱਧ!
NEXT STORY 
