Jagbani

helo

Jagbani.in

ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ opt-out ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।

ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ''Block'' ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰੋ।

  • ਇੱਥੇ ਜਾਓ Chrome>Setting>Content Settings
  • ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ Content Settings> Notification>Manage Exception
  • "https://www.punjabkesri.in:443" ਦੇ ਲਈ Allow ਚੁਣੋ।
  • ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਉਜ਼ਰ ਦੀ Cookies ਨੂੰ Clear ਕਰੋ।
  • ਪੇਜ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਸ਼( Refresh) ਕਰੋ।
Got it
  • JagbaniKesari TvJagbani Epaper
  • Top News

    SUN, JUN 01, 2025

    9:45:43 AM

  • schools will remain closed for 40 days

    30 ਨਹੀਂ 40 ਦਿਨ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ ਸਕੂਲ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ...

  • not any deal

    'ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਕੋਈ ਡੀਲ...' ! ਰੂਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ...

  • elon musk admitted to taking drugs

    ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ Elon Musk ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ...

  • floods after rain

    ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਮਗਰੋਂ ਹੜ੍ਹ ਨੇ ਢਾਹਿਆ ਕਹਿਰ, 150 ਤੋਂ...

browse

  • ਪੰਜਾਬ
  • ਦੇਸ਼
    • ਦਿੱਲੀ
    • ਹਰਿਆਣਾ
    • ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ
    • ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
    • ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਕੈਨੇਡਾ
    • ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
    • ਪਾਕਿਸਤਾਨ
    • ਅਮਰੀਕਾ
    • ਇਟਲੀ
    • ਇੰਗਲੈਂਡ
    • ਹੋਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਬਰਾਂ
  • ਦੋਆਬਾ
    • ਜਲੰਧਰ
    • ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
    • ਕਪੂਰਥਲਾ-ਫਗਵਾੜਾ
    • ਰੂਪਨਗਰ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ
  • ਮਾਝਾ
    • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
    • ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
    • ਤਰਨਤਾਰਨ
  • ਮਾਲਵਾ
    • ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
    • ਲੁਧਿਆਣਾ-ਖੰਨਾ
    • ਪਟਿਆਲਾ
    • ਮੋਗਾ
    • ਸੰਗਰੂਰ-ਬਰਨਾਲਾ
    • ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ
    • ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ-ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
    • ਫਰੀਦਕੋਟ-ਮੁਕਤਸਰ
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਪਾਰਟੀਜ਼
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪੌਪ ਕੌਨ
    • ਟੀਵੀ
    • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
    • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
    • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
    • ਫੁੱਟਬਾਲ
    • ਟੈਨਿਸ
    • ਹੋਰ ਖੇਡ ਖਬਰਾਂ
  • ਵਪਾਰ
    • ਨਿਵੇਸ਼
    • ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ
    • ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ
    • ਵਪਾਰ ਗਿਆਨ
  • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
  • ਗੈਜੇਟ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਇਲ
    • ਤਕਨਾਲੋਜੀ
    • ਮੋਬਾਈਲ
    • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ
    • ਐੱਪਸ
    • ਟੈਲੀਕਾਮ
  • ਦਰਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ.
  • ਸਿਹਤ
  • ਅਜਬ ਗਜਬ
  • IPL 2025
  • Home
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਖੇਡ
  • ਵਪਾਰ
  • ਧਰਮ
  • Google Play Store
  • Apple Store
  • E-Paper
  • Kesari TV
  • Navodaya Times
  • Jagbani Website
  • JB E-Paper

ਪੰਜਾਬ

  • ਦੋਆਬਾ
  • ਮਾਝਾ
  • ਮਾਲਵਾ

ਮਨੋਰੰਜਨ

  • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਟੀਵੀ
  • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
  • ਪਾਰਟੀਜ਼
  • ਪੌਪ ਕੌਨ
  • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
  • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼

Photos

  • Home
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
  • ਖੇਡ
  • ਦੇਸ਼

Videos

  • Home
  • Latest News 2023
  • Aaj Ka Mudda
  • 22 Districts 22 News
  • Job Junction
  • Most Viewed Videos
  • Janta Di Sath
  • Siasi-te-Siasat
  • Religious
  • Punjabi Stars Interview
  • Home
  • Blog News
  • ਜਾਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਜਨਗਣਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੇਅੰਤ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ

BLOG News Punjabi(ਬਲਾਗ)

ਜਾਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਜਨਗਣਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੇਅੰਤ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ

  • Edited By Rakesh,
  • Updated: 07 May, 2025 06:30 PM
Blog
endless possibilities related to caste wise census
  • Share
    • Facebook
    • Tumblr
    • Linkedin
    • Twitter
  • Comment

ਪਹਿਲਗਾਮ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੰਘ ਮੁਖੀ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਇਕ ‘ਵੱਡੇ’ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਥੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਲਈ ਦੂਰਗਾਮੀ ਨਤੀਜੇ ਹੋਣਗੇ। ਹੈਰਾਨੀ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ’ਚ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ, ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਅਤੇ ‘ਭੇਦਭਾਵ’ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਗਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਵੇਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਵਿਚ ਕਈ ਵਿਗਾੜਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਗਾੜ ਓ. ਬੀ. ਸੀ. ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਲੋਂ 50 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਹੱਦ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਰ ਅਨੁਮਾਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਓ. ਬੀ. ਸੀ., ਦਲਿਤਾਂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਜਾਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੱਛੜੇਪਣ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜਾਂ ਲਈ ਦੋ-ਇਕ ਫੀਸਦੀ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਵਰਗੇ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੇਂ ਸਮੂਹ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਜਾਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਚ ਰੁੱਝੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਉਦਯੋਗ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਅਖੌਤੀ ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪੱਛੜ ਗਈ ਹੈ। ਜਾਟ, ਮਰਾਠਾ ਅਤੇ ਪਟੇਲ ਵਰਗੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਹਾਲਾਤ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ਸਭ ਤੋਂ ਹਿੰਸਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਅਧਿਆਏ ਖੁਦ ਨੂੰ ਓ. ਬੀ. ਸੀ. ਤੋਂ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਜਾਂ ਜਨਜਾਤੀ ਵਰਗ ’ਚ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹੈ। ਰੈੱਡੀ, ਲਿੰਗਾਇਤ, ਵੋਕਾਲਿੰਗਾ ਅਤੇ ਨਾਇਰ ਵਰਗੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਕ੍ਰੀਮੀਲੇਅਰ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਖੈਰ, ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਵਾਂਝੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਉੱਠੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਇਕਦਮ ਉਚਿਤ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਇਕੱਠੇ ਵਿਆਪਕ ਅੰਕੜਾ ਆ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਵੱਲ ਕਦਮ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ/ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਯੁੱਗ ਬੀਤ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਕਰਪੂਰੀ ਠਾਕੁਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਵੀ. ਪੀ. ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਮੀਦ ਛੱਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਮੰਡਲ ਵਰਗਾ ਤੂਫ਼ਾਨ ਉੱਠੇਗਾ ਜਾਂ ਸਾਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਚਰਿੱਤਰ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵੋਟਾਂ ਤੁਰੰਤ ਇਕ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਪਰ ਜੋ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ, ਸਭ ਦੀ ਜਾਤੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਨਾ, ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕਰਨਾ ਇਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕੰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਜਾਤੀਵਾਰ ਜਨਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜਾਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਈ, ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੀਵੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਉੱਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸੀ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਜਾਂ ਅਛੂਤ ਐਲਾਨਣ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਕ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸਾਰੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਟਣ ਵਾਲੀ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਵੇਟੇਜ (ਵਜ਼ਨ) ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸਰਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਸਥਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਅਖੌਤੀ ਕ੍ਰੀਮੀਲੇਅਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜਨਗਣਨਾ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ ਸਥਿਤੀ ਜਾਣਨ ਲਈ ਦਰਜਨਾਂ ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿਚ, ਜਾਤਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਘਰ, ਦੁਕਾਨ, ਚਾਰ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਰੰਗੀਨ ਟੀ. ਵੀ., ਮੋਬਾਈਲ ਆਦਿ ਵਰਗੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਤਾਂ ਅਣਜਾਣ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ਜਨਗਣਨਾ ਨੂੰ ਹੀ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਜਨਗਣਨਾ, ਸਗੋਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵਿਆਪਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਜਾਤ ਜਾਂ ਲਿੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਕਮੀਆਂ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਾਣਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਛੜੇਪਣ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਤੇ ਵੇਟੇਜ ਲਈ ਇਕ ਸਰਵਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵੀ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਜਨਮ-ਆਧਾਰਿਤ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਵੇਟੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਮਾਜ, ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ, ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕੁੱਲ ਹਿਸਾਬ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਹੀ ਜਮਾਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਆਖੀਰ ਪੱਛੜੇਪਣ ਅਤੇ ਵਾਂਝਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਡੇਟਾ ਆਵੇ, ਵਿਆਪਕ ਲਾਭ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਪੱਛੜਾਪਣ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਮਾਣ ਦੀ ਨਹੀਂ।

ਅਰਵਿੰਦ ਮੋਹਨ

  • Endless possibilities related
  • caste
  • census

‘ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ’ ‘ਮੂੰਹ-ਤੋੜ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ’ਚ’

NEXT STORY

Stories You May Like

  • build a house according to vastu rules
    ਵਾਸਤੂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਓ ਘਰ, ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਵਾਸ
  • 4 people killed  10 injured in rain related incidents in pakistan
    ਪਾਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ’ਚ 4 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ, 10 ਜ਼ਖਮੀ
  • know which day is auspicious to buy gas stove according to vastu shastra
    ਜਾਣੋ ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਗੈਸ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸ਼ੁੱਭ
  • the functioning of the corporation will be digital
    ਨਿਗਮ ਦਾ ਕੰਮਕਾਜ ਹੋਵੇਗਾ ਡਿਜੀਟਲ, ਸੇਵਾਵਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੋਣਗੀਆਂ ਮੁਹੱਈਆ
  • when ssp aditya reached the parks in civilian clothes
    ਜਦੋਂ ਸਿਵਲ ਕੱਪੜਿਆਂ 'ਚ ਪਾਰਕਾਂ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚੇ ਐੱਸਐੱਸਪੀ ਆਦਿੱਤਿਆ, ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ
  • knife attack at hamburg train station  12 injured
    ਹੈਮਬਰਗ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਿਰਫਿਰੇ ਨੇ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹਮਲਾ; 12 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ, ਹਮਲਾਵਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ
  • weather rain
    ਸਿਰਫ਼ 30 ਮਿੰਟ..., ਛਾ ਗਿਆ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ, ਧੂੜ ਭਰੀ ਹਨੇਰੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਿਆ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ
  • daughter minor lover mother
    ਪ੍ਰੇਮੀ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਸੀ ਮਾਂ, ਨਾਬਾਲਗ ਧੀ ਨੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ...
  • mann government gives big relief to punjab businessmen
    ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ, ਪਲਾਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ...
  • mock drill conducted in jalandhar deputy commissioner appeal to people
    ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ, ਬਲੈਕਆਊਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ DC ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ...
  • car driver issued challan for not wearing helmet in jalandhar
    ਜਲੰਧਰ 'ਚੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਦਾ ਮਾਮਲਾ! ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਾਰ, ਹੈਲਮੇਟ ਨਾ ਪਹਿਣਨ 'ਤੇ...
  • biggest change in the structure of aap punjab so far
    'ਆਪ' ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੰਗਠਨ 'ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ, ਸੌਂਪੀਆਂ...
  • punjab weather change strong winds and rain in jalandhar alert issued
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਬਦਲਿਆ ਮੌਸਮ, ਤੇਜ਼ ਹਨ੍ਹੇਰੀ-ਝੱਖੜ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆ ਮੀਂਹ
  • good news for punjabi now direct flights are starting mumbai route from adampur
    ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ Good News, ਹੁਣ ਆਦਮਪੁਰ ਤੋਂ ਇਸ ਰੂਟ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਸਿੱਧੀ...
  • commissionerate police jalandhar bids farewell to 17 retired police officers
    ਕਮਿਸ਼ਨਰੇਟ ਪੁਲਸ ਜਲੰਧਰ ਨੇ 17 ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪੁਲਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਵਿਦਾਇਗੀ
  • two thieves arrested for burglarizing homes
    ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਟਰੇਨ 'ਚ ਜਲੰਧਰ ਚੋਰੀਆਂ ਕਰਨ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਸ਼ਖ਼ਸ, ਕਈ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾ...
Trending
Ek Nazar
horrific incident in punjab

ਪੰਜਾਬ 'ਚ 'ਲਵ ਮੈਰਿਜ' ਦਾ ਖ਼ੌਫ਼ਨਾਕ ਅੰਜਾਮ! ਤੈਸ਼ 'ਚ ਆਏ ਭਰਾ ਨੇ ਤੜਕਸਾਰ ਭੈਣ...

punjab weather change strong winds and rain in jalandhar alert issued

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਬਦਲਿਆ ਮੌਸਮ, ਤੇਜ਼ ਹਨ੍ਹੇਰੀ-ਝੱਖੜ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆ ਮੀਂਹ

federal government afghan policy

ਪਾਕਿਸਤਾਨ : ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੀ ਅਫਗਾਨ ਨੀਤੀ ਦੀ ਕਰੇ ਸਮੀਖਿਆ

america stand with indo pacific allies

'ਅਮਰੀਕਾ ਚੀਨ ਤੋਂ 'ਆਉਣ ਵਾਲੇ' ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ...

russian missile attack on ukraine

ਰੂਸੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ 'ਚ ਨਾਬਾਲਗਾ ਦੀ ਮੌਤ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ

phd mandatory job of canteen manager

ਕੰਟੀਨ ਮੈਨੇਜਰ ਦੀ ਜੌਬ ਲਈ PhD ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ!

gurdas maan to rock melbourne in august

ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਮੈਲਬੌਰਨ 'ਚ ਧਮਾਲਾਂ ਪਾਉਣਗੇ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ

drugs seized in myanmar

ਮਿਆਂਮਾਰ 'ਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖੇਪ ਬਰਾਮਦ

blackout in hoshiarpur orders issued by the deputy commissioner

ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ 'ਚ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਬਲੈਕਆਊਟ, Mock Drill ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ DC ਵੱਲੋਂ ਸਖ਼ਤ...

un reduce staff strength

ਸਟਾਫ 'ਚ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰੇਗਾ UN!

pakistani government official baloch extremists

ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਸੀਨੀਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਮੌਤ, PM ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਨੇ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਦੁੱਖ

leaked audio of mla raman arora s conversation with shopkeeper

MLA ਰਮਨ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਲੀਕ ਹੋਈ ਆਡੀਓ ਨਾਲ ਮਚਿਆ ਹੜਕੰਪ, ਇੰਝ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਪੱਤੇ

federal employees trump

ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਝਟਕਾ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੰਘੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਛਾਂਟਣ ਦੇ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਲਾਈ ਰੋਕ

punjab s weather will change direction today

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਅੱਜ ਬਦਲੇਗਾ ਰੁਖ, ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਲਰਟ

balochistan army captures pakistan city

ਪਾਕਿ ਦੇ ਸੁਰਾਬ ਸ਼ਹਿਰ ’ਤੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕਬਜ਼ਾ

important news for protein bar products

ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਬਾਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ

blackout and mock drill to be held in jalandhar

ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਬਲੈਕਆਊਟ, ਵੱਜਣਗੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਘੁੱਗੂ, DC ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ...

vishal rana from garhshankar became a lieutenant in canada

ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ ਕਰਵਾਈ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ, ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਬਣ ਪੰਜਾਬ...

Daily Horoscope
    Previous Next
    • ਬਹੁਤ-ਚਰਚਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ
    • jobs available in the revenue department
      ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ 'ਚ ਨਿਕਲੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ, 12ਵੀਂ ਪਾਸ ਨੌਜਵਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਅਪਲਾਈ
    • toll plaza checking so much cash found in car
      ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ 'ਤੇ ਚੈਕਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਾਰ 'ਚੋਂ ਮਿਲਿਆ ਇੰਨਾ ਕੈਸ਼, ਲਿਆਉਣੀ ਪੈ ਗਈ ਨੋਟ...
    • shraman health care ayurvedic physical illness treatment
      ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਾ ਮੌਕਾ, ਵਰਤੋਂ ਇਹ ਨੁਸਖ਼ਾ
    • sgpc delegation meeting with takht sri patna sahib management committee
      ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਫ਼ਦ ਨੇ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨਾਲ...
    • virat hints at anushka after rcb reaches final
      ਬੱਸ ਇਕ ਹੋਰ... RCB ਦੇ ਫਾਈਨਲ 'ਚ ਪੁਹੰਚਣ 'ਤੇ ਵਿਰਾਟ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਨੁਸ਼ਕਾ ਨੂੰ...
    • lalu yadav approached delhi high court
      ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਬਦਲੇ ਨੌਕਰੀ ‘ਘਪਲਾ’: ਲਾਲੂ ਯਾਦਵ ਨੇ CBI ਦੀ FIR ਨੂੰ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ...
    • ali and salman lead pakistan to a 37 run win over bangladesh
      ਅਲੀ ਅਤੇ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ’ਤੇ 37 ਦੌੜਾਂ ਦੀ ਦੁਆਈ ਜਿੱਤ
    • ipl qualifier  expect a thrilling encounter between gujarat and mumbai
      IPL ਕੁਆਲੀਫਾਇਰ : ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚਾਲੇ ਰੋਮਾਂਚਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਉਮੀਦ
    • donald trump gave a big blow to the company that produced the vaccine
      ਜਿਸ ਵੈਕਸੀਨ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਦਿਵਾਈ ਨਿਜਾਤ, ਉਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ...
    • pakistan will never compromise on water issue  pak army chief munir
      ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ : ਪਾਕਿ ਫ਼ੌਜ ਮੁਖੀ...
    • how rich is diljit dosanjh tasted the most expensive coffee in london
      ਦਿਲਜੀਤ ਨੇ ਲੰਡਨ 'ਚ ਚੱਖਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੁਆਦ, ਇੰਨੀ ਹੈ 1 ਕੱਪ ਦੀ...
    • ਬਲਾਗ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
    • should professor mahmudabad have gone to jail
      ਕੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਹਿਮੂਦਾਬਾਦ ਨੂੰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਜੇਲ ?
    • look at indian nationalism with new eyes
      ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖੋ!
    • ahilyabai holkar was an embodiment of bravery and compassion
      ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਮਮਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤ ਸਨ ਅਹਿਲਿਆਬਾਈ ਹੋਲਕਰ
    • a growing network of cyber thugs     emptying people  s bank accounts
      ‘ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਦਾ ਫੈਲਦਾ ਜਾਲ’ ‘ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖਾਲੀ’
    • jinnah  s   two nation theory   is now taking the form of islamic jihad
      ਹੁਣ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜਿਹਾਦ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਰਹੀ ਜਿੱਨਾਹ ਦੀ ‘ਟੂ ਨੇਸ਼ਨ ਥਿਊਰੀ’
    • governments should not adopt double standards
      ਦੋਹਰੇ ਮਾਪਦੰਡ ਨਾ ਅਪਨਾਉਣ ਸਰਕਾਰਾਂ
    • dr  manmohan singh  s portrait at the central sikh museum
      ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ’ਚ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਸਵੀਰ : ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਗੰਭੀਰਤਾ...
    • naxalism counting its last breath
      ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਗਿਣਦਾ ਨਕਸਲਵਾਦ
    • beware of shahbaz sharif  s double talk     he is also threatening along with
      ‘ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਦੀਆਂ ਦੋਮੂੰਹੀਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ’ ‘ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ...
    •   tariffs   challenge the reputation of leather handbags
      ‘ਟੈਰਿਫ’ ਦੇ ਰਹੇ ਸਪੇਨ ਦੇ ਯੂਬ੍ਰਿਕ ’ਚ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਲੈਦਰ ਹੈਂਡਬੈਗਸ ਦੇ ਵੱਕਾਰ ਨੂੰ...
    • google play
    • apple store

    Main Menu

    • ਪੰਜਾਬ
    • ਦੇਸ਼
    • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਦੋਆਬਾ
    • ਮਾਝਾ
    • ਮਾਲਵਾ
    • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਖੇਡ
    • ਵਪਾਰ
    • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
    • ਗੈਜੇਟ

    For Advertisement Query

    Email ID

    advt@punjabkesari.in


    TOLL FREE

    1800 137 6200
    Punjab Kesari Head Office

    Jalandhar

    Address : Civil Lines, Pucca Bagh Jalandhar Punjab

    Ph. : 0181-5067200, 2280104-107

    Email : support@punjabkesari.in

    • Navodaya Times
    • Nari
    • Yum
    • Jugaad
    • Health+
    • Bollywood Tadka
    • Punjab Kesari
    • Hind Samachar
    Offices :
    • New Delhi
    • Chandigarh
    • Ludhiana
    • Bombay
    • Amritsar
    • Jalandhar
    • Contact Us
    • Feedback
    • Advertisement Rate
    • Mobile Website
    • Sitemap
    • Privacy Policy

    Copyright @ 2023 PUNJABKESARI.IN All Rights Reserved.

    SUBSCRIBE NOW!
    • Google Play Store
    • Apple Store

    Subscribe Now!

    • Facebook
    • twitter
    • google +