Jagbani

helo

Jagbani.in

ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ opt-out ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।

ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ''Block'' ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰੋ।

  • ਇੱਥੇ ਜਾਓ Chrome>Setting>Content Settings
  • ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ Content Settings> Notification>Manage Exception
  • "https://www.punjabkesri.in:443" ਦੇ ਲਈ Allow ਚੁਣੋ।
  • ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਉਜ਼ਰ ਦੀ Cookies ਨੂੰ Clear ਕਰੋ।
  • ਪੇਜ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਸ਼( Refresh) ਕਰੋ।
Got it
  • JagbaniKesari TvJagbani Epaper
  • Top News

    SAT, JUL 19, 2025

    4:29:01 AM

  • if children beg in punjab  parents will be punished

    ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਭੀਖ ਮੰਗੀ ਤਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ...

  • bhakhariana firing case police get big success

    ਭਾਖੜੀਆਣਾ ਫਾਇਰਿੰਗ ਮਾਮਲਾ: ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਵੱਡੀ...

  • tax department launches online facility for filing itr 2

    ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ITR-2 ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਸਹੂਲਤ...

  • children  s feat  people were stunned to see a rocket made from coke bottles

    ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨਾਮਾ: ਕੋਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ...

browse

  • ਪੰਜਾਬ
  • ਦੇਸ਼
    • ਦਿੱਲੀ
    • ਹਰਿਆਣਾ
    • ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ
    • ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
    • ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਕੈਨੇਡਾ
    • ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
    • ਪਾਕਿਸਤਾਨ
    • ਅਮਰੀਕਾ
    • ਇਟਲੀ
    • ਇੰਗਲੈਂਡ
    • ਹੋਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਬਰਾਂ
  • ਦੋਆਬਾ
    • ਜਲੰਧਰ
    • ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
    • ਕਪੂਰਥਲਾ-ਫਗਵਾੜਾ
    • ਰੂਪਨਗਰ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ
  • ਮਾਝਾ
    • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
    • ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
    • ਤਰਨਤਾਰਨ
  • ਮਾਲਵਾ
    • ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
    • ਲੁਧਿਆਣਾ-ਖੰਨਾ
    • ਪਟਿਆਲਾ
    • ਮੋਗਾ
    • ਸੰਗਰੂਰ-ਬਰਨਾਲਾ
    • ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ
    • ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ-ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
    • ਫਰੀਦਕੋਟ-ਮੁਕਤਸਰ
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਪਾਰਟੀਜ਼
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪੌਪ ਕੌਨ
    • ਟੀਵੀ
    • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
    • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
    • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
    • ਫੁੱਟਬਾਲ
    • ਟੈਨਿਸ
    • ਹੋਰ ਖੇਡ ਖਬਰਾਂ
  • ਵਪਾਰ
    • ਨਿਵੇਸ਼
    • ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ
    • ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ
    • ਵਪਾਰ ਗਿਆਨ
  • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
  • ਗੈਜੇਟ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਇਲ
    • ਤਕਨਾਲੋਜੀ
    • ਮੋਬਾਈਲ
    • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ
    • ਐੱਪਸ
    • ਟੈਲੀਕਾਮ
  • ਦਰਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ.
  • ਧਰਮ
  • ਅਜਬ ਗਜਬ
  • Home
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਖੇਡ
  • ਵਪਾਰ
  • ਧਰਮ
  • Google Play Store
  • Apple Store
  • E-Paper
  • Kesari TV
  • Navodaya Times
  • Jagbani Website
  • JB E-Paper

ਪੰਜਾਬ

  • ਦੋਆਬਾ
  • ਮਾਝਾ
  • ਮਾਲਵਾ

ਮਨੋਰੰਜਨ

  • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਟੀਵੀ
  • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
  • ਪਾਰਟੀਜ਼
  • ਪੌਪ ਕੌਨ
  • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
  • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼

Photos

  • Home
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
  • ਖੇਡ
  • ਦੇਸ਼

Videos

  • Home
  • Latest News 2023
  • Aaj Ka Mudda
  • 22 Districts 22 News
  • Job Junction
  • Most Viewed Videos
  • Janta Di Sath
  • Siasi-te-Siasat
  • Religious
  • Punjabi Stars Interview
  • Home
  • Special Story News
  • ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਇਕ ਦੰਦ-ਕਥਾ ਅਜਿਹੀ ਵੀ

SPECIAL STORY News Punjabi(ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਿੱਪਣੀ)

ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਇਕ ਦੰਦ-ਕਥਾ ਅਜਿਹੀ ਵੀ

  • Updated: 26 Oct, 2019 01:31 AM
Special Story
there is also a narrative about kashmir
  • Share
    • Facebook
    • Tumblr
    • Linkedin
    • Twitter
  • Comment

5 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚੋਂ ਧਾਰਾ-370 ਦੇ ਹਟ ਜਾਣ 'ਤੇ ਮੈਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ 'ਚੋਂ 12 ਕੁ ਕਿਤਾਬਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਜੇਕਰ 2 ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸੋਗ, ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ, ਧੋਖੇ, ਦਬਾਅ, ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀਆਂ 'ਚ ਹੋਇਆ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚੋਂ ਜੇਕਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨੇ ਕੱਢ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨੀਰਸ ਲੱਗੇਗਾ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ 1148-50 ਈ. ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਰਚੇ ਗਏ ਮਹਾਕਾਵਿ 'ਰਾਜਤਰੰਗਿਨੀ' ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। 'ਰਾਜਤਰੰਗਿਨੀ' ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਦਰਿਆ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਇਹ ਮਹਾਕਾਵਿ ਅਸਲ 'ਚ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਮਾਣਮੱਤੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ–ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ। ਇਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ ਸੰਵਾਰਿਆ ਹੈ। 'ਸ਼ੈਵ ਮਤ' ਅਤੇ 'ਬ੍ਰਹਮਵਾਦ' ਦਾ ਜੀਵਨ-ਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਇਥੋਂ ਹੀ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ।
ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਅਰਧਾਂਗਿਨੀ 'ਪਾਰਵਤੀ' ਦਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਨਿਸ਼ਕ ਨੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਚੌਥਾ ਮਹਾਸੰਮੇਲਨ ਇਸੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ 'ਚ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਅਤਾਵਾਂ ਮੋਹੰਜੋਦਾੜੋ ਤੇ ਹੜੱਪਾ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸਲਾਮ ਤਾਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ 'ਚ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਆਇਆ। ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਵ. ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੇ ਪਿਤਾਮਾ ਪੰ. ਬਾਲਮੁਕੰਦ ਰੈਨਾ ਸਨ। ਆਵੰਤੀਪੁਰਮ, ਮਾਰਤੰਡ ਮੰਦਰ (ਸੂਰਯਾ ਮੰਦਰ), ਮੱਟਨ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਆਦਿ ਨਾਂ ਹਿੰਦੂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।
ਕਸ਼ਯਪ ਰਿਸ਼ੀ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ 'ਕਸ਼ਮੀਰ' ਨਾਂ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਕੇਸਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰੀਅਤ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਕਵੀ ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਦੀ ਅਮਰ ਰਚਨਾ 'ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਚਰਿਤਮਾਨਸ' ਦੇ ਰਿਸ਼ੀਕੰਧਾ ਕਾਂਡ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਬਰਸਾਤ ਦੀ ਰੁੱਤ ਜਾਣ ਮੌਕੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਲਈ ਕੁਝ ਲਾਈਨਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ :

ਬਰਸ਼ਾ ਬਿਗਤ ਸਰਦ ਰਿਤੂ ਆਈ।
ਲਕਸ਼ਮਣ ਦੇਖਹੁ ਪਰਮ ਸੁਹਾਈ।
ਫੂਲੇ ਕਾਸ ਸਕਲ ਮੀਹ ਛਾਈ।
ਜਨੁ ਬਰਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਗਟ ਬੁੜਾਈ।


ਇਥੇ ਮੈਂ 'ਕਾਸ' ਸ਼ਬਦ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। 'ਕਾਸ' ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਾਹ ਹੈ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਚ 'ਕਾਸ' ਸ਼ਬਦ ਕੇਸਰ ਲਈ ਵੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਕੇਸਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਾਸ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਚੱਲਦੇ-ਚੱਲਦੇ 'ਕਸ਼ਮੀਰ' ਸ਼ਬਦ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਥੇ ਮੈਂ ਪਾਠਕਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਕ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਥਾ ਵੱਲ ਦਿਵਾਉਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ :

'ਨੀਲਮਤਾ ਪੁਰਾਣ' ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸੂਬੇ ਦਾ ਨਾਂ 'ਸਤਿਦੇਸ਼' ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਆਕਾਰ ਕਿਸੇ ਆਧੁਨਿਕ ਡੈਮ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਚ ਇਕ ਲੰਮੀ-ਚੌੜੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਝੀਲ। ਬਹੁਤ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਬੱਚਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੋਰਥ ਨਾਲ 'ਸਤਿਦੇਸ਼' ਵਿਚ ਆਇਆ। ਉਸ ਬੱਚੇ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ 'ਜਲੋਦਭਵ'। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਤੋਂ ਵਰਦਾਨ ਲੈ ਲਿਆ ਕਿ ''ਜਦੋਂ ਤਕ ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਰਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਮਾਰ ਨਾ ਸਕੇ।''
ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ 'ਤਥਾਸਤੂ' ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਬੱਚਾ 'ਜਲੋਦਭਵ' ਜਵਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਵਾਨ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਘੁੰਮ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਨ ਲੱਗਾ, ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਣ ਲੱਗਾ। ਉਹ ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਜ਼ਾਲਿਮ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਨੀਲ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਇਹ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨੀਲ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਕਸ਼ਯਪ ਰਿਸ਼ੀ ਕੋਲ ਜਲੋਦਭਵ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਕਸ਼ਯਪ ਰਿਸ਼ੀ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਕੋਲ ਜਲੋਦਭਵ ਨੂੰ ਟਿਕਾਣੇ ਲਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।
ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਜਲੋਦਭਵ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤਕ ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਰਹੇਗਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗਾ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਜਦੋਂ-ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਹ 'ਸਤਿਸਰ' ਵਿਚ ਜਾ ਲੁਕਦਾ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਸਤਾਉਣ ਲੱਗੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾਵੇ। ਫਿਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ 'ਸਤਿਸਰ' ਝੀਲ ਨੂੰ ਹੀ ਸੁਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। 12 ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ 'ਸਤਿਸਰ' ਝੀਲ ਨੂੰ ਘੇਰੀ ਖੜ੍ਹੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ 12 ਸੁਰੰਗਾਂ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਆਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਵਗਣ ਲੱਗਾ।
ਜਿੱਥੇ 12 ਸੁਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਥੇ 'ਬਾਰਾਮੂਲਾ' ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਿਆ। 'ਸਤਿਸਰ' ਝੀਲ ਸੁੱਕ ਗਈ ਅਤੇ ਜਲੋਦਭਵ ਨੂੰ ਲੁਕਣ ਲਈ ਕਿਤੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਜਲੋਦਭਵ ਦਾ ਸਿਰ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ।
ਸਮਾਂ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਇਸੇ ਸਤਿਸਰ ਝੀਲ 'ਚ ਨਵੀਂ ਸੱਭਿਅਤਾ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਹੋ ਝੀਲ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ। ਮਿੱਥਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਪਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਦੰਦ-ਕਥਾਵਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਨਾਲ ਵਗਦੇ ਜੇਹਲਮ ਦਰਿਆ ਨੇ ਇਥੇ ਕਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਸਤਿਸਰ ਝੀਲ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੂਪ ਭੂਚਾਲਾਂ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਉੱਠਣ ਵਾਲੇ ਲਾਵਿਆਂ, ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਫਟਣ ਜਾਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੇ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਥੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਇਹੋ ਸੱਭਿਅਤਾ ਅੱਜ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੋਂ ਦੇ ਮੂਲ ਵਾਸੀਆਂ ਅਤੇ ਆਰੀਅਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਤਿਸਰ ਝੀਲ ਦੁਆਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਪਹਾੜ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਏ ਹੋਣ ਅਤੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈ ਹੋਵੇ।
ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਲੱਖ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। 2000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਤਾਂ ਮਿਲੇ ਹੀ ਹਨ। ਨਾਗ, ਖਾਸੀ, ਧਰ, ਭੂਟਾ, ਨਿਸ਼ਾਦ ਆਦਿ ਜਾਤਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ 'ਚ ਨਕਾਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਰਾਜੇ ਦੇ ਦੈਵੀ-ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਾਵਰ ਇਸ ਵਾਦੀ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਲਾਲਚ 'ਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਏ। ਇਸ ਵਾਦੀ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਰੂਸ, ਚੀਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਇਸੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਦੀ ਨੂੰ ਹਥਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਦੇ ਇਹ ਵਾਦੀ ਹਿੰਦੂ ਸੱਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਇਥੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਤਾਕਤਾਂ ਸਰਗਰਮ ਹਨ।

                                                                                      —ਮਾਸਟਰ ਮੋਹਨ ਲਾਲ

  • ਕਸ਼ਮੀਰ
  • ਕਥਾ
  • Kashmir
  • legend

'ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਕਾਨੂੰਨ' ਵਿਚ ਹੁਣ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ

NEXT STORY

Stories You May Like

  • cm mann gets emotional while talking about majithia in ongoing speech
    ਚੱਲਦੇ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਮਜੀਠੀਆ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਭਾਵੁਕ ਹੋਏ CM ਮਾਨ, ਆਖ ਦਿੱਤੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਕਿ...(ਵੀਡੀਓ)
  • punjab gets national award for   one district one product
    ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ, 'ਇਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਇਕ ਉਤਪਾਦ' ਲਈ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
  • one day abstinence from alcohol  beneficial
    ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਦਾ ਪਰਹੇਜ਼ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ!
  • jammu kashmir school reopen
    ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ : ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ ਸਕੂਲ
  • getting a bank locker  know these terms and charges first
    ਬੈਂਕ ਲਾਕਰ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ? ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣੋ ਇਹ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਚਾਰਜ ਬਾਰੇ
  • supreme court dogs food house
    'ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ 'ਚ ਖਾਣਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ'... ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਉਂ ਕਹੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ
  • bollywood actress found wandering on streets
    ਅਚਾਨਕ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ 'ਚ ਦੇਖ ਉੱਡੇ ਪੁਲਸ ਦੇ ਹੋਸ਼
  • another accused in beef factory murder case arrested from up
    ਗਊ ਮਾਸ ਫੈਕਟਰੀ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ 'ਚ ਇਕ ਹੋਰ ਮੁਲਜ਼ਮ ਯੂਪੀ ਤੋਂ ਕਾਬੂ, 5 ਮਾਸਟਮਾਈਂਡ ਹਾਲੇ ਵੀ ਫਰਾਰ
  • if children beg in punjab  parents will be punished
    ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਭੀਖ ਮੰਗੀ ਤਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਸਜ਼ਾ
  • bjp is starting to turn back towards hindu vote bank in punjab
    ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਵੱਡੀ ਹਲਚਲ! ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕੀ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟ ਬੈਂਕ...
  • important news for those taking the driving test
    Punjab: ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਟੈਸਟ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪੜ੍ਹ ਲੈਣ ਇਹ ਖ਼ਬਰ, ਹੋਵੇਗਾ ਟੋਕਨ ਸਿਸਟਮ...
  • schools closed in adampur electricity supply also stopped
    ਵੇਖਦੇ ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਸਕੂਲ ਕਰ 'ਤੇ ਬੰਦ, ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ...
  • big weather forecast in punjab
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮੌਸਮ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ! 22 ਤਾਰੀਖ਼ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ,...
  • brother attacked for helping sister in agricultural work at home
    ਭੈਣ ਦੇ ਘਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਗਏ ਭਰਾ 'ਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹਮਲਾ
  • punjab government five districts projects
    ਸੂਬੇ ਦੇ ਪੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ...
  • jalandhar municipal corporation sets new record in swachhata survey 2025
    ਜਲੰਧਰ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਨੇ ਸਵੱਛਤਾ ਸਰਵੇਖਣ ’ਚ ਬਣਾਇਆ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ, ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ 82ਵਾਂ...
Trending
Ek Nazar
bjp is starting to turn back towards hindu vote bank in punjab

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਵੱਡੀ ਹਲਚਲ! ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕੀ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟ ਬੈਂਕ...

schools closed in adampur electricity supply also stopped

ਵੇਖਦੇ ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਸਕੂਲ ਕਰ 'ਤੇ ਬੰਦ, ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ...

big weather forecast in punjab

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮੌਸਮ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ! 22 ਤਾਰੀਖ਼ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ,...

the leave of these employees of punjab has been cancelled

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਹੋਈ ਰੱਦ, ਹੁਣ Holiday ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ...

2 arrested for running a prostitution business

ਦੇਹ ਵਪਾਰ ਦਾ ਧੰਦਾ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕਾਰਵਾਈ, 2 ਜਣੇ...

china issues safety warning to its students

ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੇਤਾਵਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਰੀ

trump decides to give relief to coal  chemical industries

Trump ਨੇ ਕੋਲਾ, ਲੋਹਾ ਧਾਤ, ਰਸਾਇਣਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦਾ ਕੀਤਾ ਫੈਸਲਾ

north korea bans foreign tourists

ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਨਵੇਂ ਰਿਜ਼ੋਰਟ 'ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ 'ਤੇ ਲਾਈ...

security forces arrest is suspects

ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ ਲਏ 153 ਆਈ.ਐਸ ਸ਼ੱਕੀ

afghan citizens taliban

ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਹੀਂ ਚਲਾਏਗਾ ਮੁਕੱਦਮਾ

man hijacked plane

ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ! ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰ ਲਿਆ ਜਹਾਜ਼ ਤੇ ਫਿਰ....

wreckage of missing plane found

ਲਾਪਤਾ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਮਲਬਾ ਮਿਲਿਆ, ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਕੋਈ ਸੁਰਾਗ ਨਹੀਂ

big news gas leaked in adampur jalandhar

ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ: ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਆਦਮਪੁਰ 'ਚ ਗੈਸ ਹੋਈ ਲੀਕ, ਸਕੂਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬੰਦ, ਬਿਜਲੀ...

indian navy to participate in simbex exercise

ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਸਿੰਗਾਪੁਰ 'ਚ SIMBEX ਅਭਿਆਸ 'ਚ ਲਵੇਗੀ ਹਿੱਸਾ

chinese university expels female student

ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਨੂੰ ਕੱਢਿਆ

important news for those getting registries in punjab big decision taken

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਰਜਿਸਟਰੀਆਂ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੇਣ ਧਿਆਨ! ਲਿਆ ਗਿਆ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ

indian origin man arrested in canada

ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ, ਬਰੈਂਪਟਨ ਮੇਅਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ...

indian doctor convicted of drug offense in us

ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਡਾਕਟਰ ਸੰਜੇ ਮਹਿਤਾ ਸੰਘੀ ਡਰੱਗ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ

Daily Horoscope
    Previous Next
    • ਬਹੁਤ-ਚਰਚਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ
    • new zealand australia work visas
      New zeland ਅਤੇ Australia 'ਚ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ, ਤੁਰੰਤ ਮਿਲੇਗਾ ਵਰਕ ਵੀਜ਼ਾ
    • shubman gill lords test
      ਲਾਰਡਜ਼ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਣ ਲੱਗੇ ਸ਼ੁਭਮਨ ਗਿੱਲ? ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਵੀਡੀਓ
    • recruitment in hindustan aeronautics limited
      ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ 'ਚ ਨਿਕਲੀ ਭਰਤੀ, ITI ਪਾਸ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ...
    • 6 6 6 6 6 5 sixes in an over strike rate of 390
      6,6,6,6,6,... : ਇਕ ਓਵਰ 'ਚ 5 ਛੱਕੇ, 390 ਦਾ ਸਟ੍ਰਾਈਕ ਰੇਟ, ਧਾਕੜ ਬੱਲੇਬਾਜ਼...
    • this rule will shake up t20 cricket
      ਪਹਿਲੀ ਗੇਂਦ 'ਤੇ ਡਿੱਗਾ ਵਿਕਟ ਤਾਂ ਦੂਜਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਫ੍ਰੀ 'ਚ ਆਊਟ, T20 ਕ੍ਰਿਕਟ...
    • drink curry leaves water
      ਸਿਹਤ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹਨ ਇਹ ਪੱਤੇ, ਪਾਣੀ 'ਚ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਹੋਣਗੇ...
    • clash between leaders
      ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਚ ਹੀ ਲੜ ਪਏ ਵਿਧਾਇਕ! ਚੱਲੇ ਘਸੁੰਨ-ਮੁੱਕੇ
    • china unveils wind powered oil tanker
      ਰੋਜ਼ ਬਚੇਗਾ 14.5 ਲੱਖ ਟਨ ਈਂਧਨ! ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ Intelligent...
    • canada  prison
      ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਲਗਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਮਹਿੰਗਾ, ਹੋ ਗਈ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ
    • petrol diesel will be cheaper  minister hardeep puri
      ਸਸਤਾ ਹੋਵੇਗਾ ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ, ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਪੁਰੀ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਸੰਕੇਤ
    • betting markets 99 chance trump is named in the epstein files
      Epstein files 'ਚ ਟਰੰਪ ਦਾ ਨਾਂ ਹੋਣ ਦੀ 99 ਫੀਸਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ, ਬੈਟਿੰਗ ਮਾਰਕੀਟ...
    • ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਿੱਪਣੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
    • the naked dance of violence  in which direction is society moving
      ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਨੰਗਾ ਨਾਚ : ਸਮਾਜ ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ’ਚ ਵਧ ਰਿਹਾ?
    • forgery is going on in bihar with   sirfire   orders
      ‘ਸਿਰਫਿਰੇ’ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਬਿਹਾਰ ’ਚ ਫਰਜ਼ੀਵਾੜਾ
    • niti aayog  s human capital revolution
      ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਪੂੰਜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕ੍ਰਾਂਤੀ
    • indus water dispute  india is demanding real peace
      ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਵਿਵਾਦ : ਭਾਰਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਅਸਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਮੰਗ
    • this time in bihar s spring nitish kumar is unlikely
      ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਬਹਾਰ ’ਚ ਇਸ ਵਾਰ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਨਿਤੀਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ!
    • great nicobar island project  environmental mischief
      ਗ੍ਰੇਟ ਨਿਕੋਬਾਰ ਆਈਲੈਂਡ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ : ਵਾਤਾਵਰਣ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ
    • zohran mamdani
      ਮੇਅਰ ਮਮਦਾਨੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤੀ-ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਸਮਾਜਵਾਦ
    • rahul has gained confidence as the leader of the opposition
      ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ
    • language dispute
      ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਵਾਦ : ਰਾਜਨੀਤੀ ਚਮਕਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਂਦ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਦੀ ਕਵਾਇਦ
    • new akali dal likely to be formed next month
      ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਨਵਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਣਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ
    • google play
    • apple store

    Main Menu

    • ਪੰਜਾਬ
    • ਦੇਸ਼
    • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਦੋਆਬਾ
    • ਮਾਝਾ
    • ਮਾਲਵਾ
    • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਖੇਡ
    • ਵਪਾਰ
    • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
    • ਗੈਜੇਟ

    For Advertisement Query

    Email ID

    advt@punjabkesari.in


    TOLL FREE

    1800 137 6200
    Punjab Kesari Head Office

    Jalandhar

    Address : Civil Lines, Pucca Bagh Jalandhar Punjab

    Ph. : 0181-5067200, 2280104-107

    Email : support@punjabkesari.in

    • Navodaya Times
    • Nari
    • Yum
    • Jugaad
    • Health+
    • Bollywood Tadka
    • Punjab Kesari
    • Hind Samachar
    Offices :
    • New Delhi
    • Chandigarh
    • Ludhiana
    • Bombay
    • Amritsar
    • Jalandhar
    • Contact Us
    • Feedback
    • Advertisement Rate
    • Mobile Website
    • Sitemap
    • Privacy Policy

    Copyright @ 2023 PUNJABKESARI.IN All Rights Reserved.

    SUBSCRIBE NOW!
    • Google Play Store
    • Apple Store

    Subscribe Now!

    • Facebook
    • twitter
    • google +