ਅਲਾਸਕਾ ਗੋਲਡ ਰਸ਼ ਲਈ ਔਖੇ ਰਾਹ ’ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵਧੇਰੇ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਸੀਰੀਆਈ ਕੈਸੀਨੋ ਲਈ ਲਾਈਨ ’ਚ ਲੱਗੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹਸ਼ਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ 20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਦੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ’ਚ ਗੱਦੀ ’ਤੇ ਬੈਠਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ, ਇਜ਼ਾਰਾਈਲ, ਤੁਰਕੀ, ਐੱਚ.ਟੀ.ਐੱਸ. ਅਤੇ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦੌੜ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਈਰਾਨ, ਇਰਾਕ, ਲਿਬਲਾਨ ਆਸ ਅਨੁਸਾਰ ਗੈਰ-ਸਰਗਰਮ ਹਨ।
ਕੁਝ ਅਣਕਿਆਸੇ ਨਾਂ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚਲੰਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਬਲੈਕ ਕੁਆਟਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਭਾੜੇ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਐਰਿਕ ਪ੍ਰਿੰਸ ਹਨ। 2017 ’ਚ, ਟਰੰਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਖੋਜੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਨੂੰ ‘ਨਿੱਜੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂ ’ਚ ਹੀ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਮੂਰਖਤਾਪੂਰਨ ਮੰਨ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਪਰ ਦੁਖਦਾਈ ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਟਰੰਪ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸਟੀਵ ਬੈਨਨ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਪੇਂਟਾਗਨ ਨੇ ਆਖੀਰ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਯੂ.ਏ.ਈ. ’ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੀਬੀਆ ਵਰਗੇ ਅਸ਼ਾਂਤ ਸਥਾਨਾਂ ’ਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ’ਚ ਦਲੇਰੀ ਅਤੇ ਆਸਥਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਲਈ ਸੀਰੀਆ ਕਿਵੇਂ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵਾਲ ਸਟ੍ਰੀਟ ਜਰਨਲ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਦੀ ਟੀਮ ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਿੰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਹੈ। ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਤਾ ‘ਮੋਟਰ ਸਿਚ’ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਉਕਸਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਇਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ‘ਮੋਟਰ ਸਿਚ’ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਮਾਨਾਂ ਦਾ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਅਮਰੀਕੀ ਦਲੇਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ ਲੁੱਟ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ? ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ, ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਮਾਲਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ ਸੂਚੀ ’ਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ?
ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਲਾਇਡ ਆਸਟਿਨ ਅਤੇ ਐਰਿਕ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਬੂ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲ ਜੁਲਾਨੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਅਹਿਮਦ ਅਲ ਸ਼ਰਾ ’ਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਹਿਆਤਾ ਤਹਰੀਰ ਅਲ ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਨੇਤਾ ਹੈ। ਐੱਚ.ਟੀ.ਐੱਸ. ਖੁਦ ਕਈ ਸੁੰਨੀ, ਤਕਫੀਰੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸੰਮੇਲਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਦੀ ਜਬਾਤ ਅਲ ਨੁਸਰਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜੋ 2011 ’ਚ ਖਾਨਾਂ ਜੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੀਰੀਆਈ ਫੌਜ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰਿੱਲਾ ਜੰਗ ’ਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਰਬ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ‘ਅਰਬ ਸਪ੍ਰਿੰਗ’ ਨੇ ਰਫਤਾਰ ਫੜੀ ਸੀ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਵਰਗੀ ਰਾਜਾ ਅਬਦੁੱਲਾ, ਇਕ ਜਰਮਨ ਕਲੀਨਿਕ ’ਚੋਂ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਕੇ ਵਾਪਸ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿਸਰ ਦੇ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਅਤੇ ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ ਦੇ ਜੀਨ ਐੱਲਚ. ਅਬਿਦੀਨ ਬੇਨ ਅਲੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਗਦ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਜੋਂ 136 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਰਕਮ ਦਿੱਤੀ।
ਹਾਂ, ਭਾੜੇ ਦੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਸੁਪਰੀਮੋ ਐਰਿਕ ਪ੍ਰਿੰਸ ਵੱਲ ਪਰਤਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਰਾ ਵਰਗੇ ਸਟਾਰ ਭਾੜੇ ਦੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਐਸ਼ਟਨ ਕਾਰਟਰ ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਇਡ ਆਸਟਿਨ ਨੂੰ ਬਸ਼ਰ ਅਲ ਅਸਦ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦ ਲਈ ਸੀਰੀਆਈ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੈਸ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਸੀ।
ਕੀ ਸ਼ਾਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕੀਤਾ ਸੀ। 500 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਇੰਨਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਕਿ ਲਾਇਡ ਆਸਟਿਨ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਸੀਨੇਟ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਸਖਤ ਝਾੜ ਪਾਈ ਗਈ। ‘ ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਈ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਸੀਰੀਆ ’ਚ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ’ ਇਕ ਸੀਨੇਟਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਿਆ। ਆਸਟਿਨ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਰੁਕ ਗਈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸਿਆ। 4 ਜਾਂ 5 ਅਜੇ ਵੀ ਲੜ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ। ਸੀਰੀਆਈ ਖਾਨਾਜੰਗੀ ’ਚ ਰਾਜਕ ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਲੋਂ ਟ੍ਰੇਂਡ ਫੌਜ ਦਾ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਜ਼ਾਲਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਜ਼ਬਾਤ ਅਲ ਨੁਸਰਾ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਅਧਿਆਏ : ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਵਿਕਰੀ ਮਿਸਰੀ ਨੇ ਦੁਬਈ ਦੇ ਨਿਰਪੱਖ ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਮੁਤਾਕੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਕੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਉਸੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹੇ, ਜਿਸ ’ਚ ਗੱਦੀਓਂ ਲਾਹੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ ਗਨੀ ਦੁਬਈ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤ ਘਰ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੁੱਗਣੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਗਨੀ ਦੀ ਬੈਸਾਖੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ।
ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜਾਅਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਜਨਰਲ ਸਟੇਨਲੀ ਮੈਕਕ੍ਰਿਸਟਲ ਵਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਇਸ ਕਦਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਰਕ ਨੇ ਅਫਗਾਨਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਡੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ’ਚ ਕੀ ਕੁਝ ਦੱਸਿਆ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਸਈਦ ਨਕਵੀ
ਧੁੰਦ ’ਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ
NEXT STORY 
